İRAN-IRAK SAVAŞI (1980-1988)
1958’de Irak’ta krallık yönetimi devrilince İran- Irak arasında gerginlik başladı.
İki ülke arasında su yolu, Körfez adaları meselesi bulunuyordu.
1975’te iki ülke arasında Cezayir Antlaşması imzalandı. Antlaşmaya göre Şattül-Arap’ın en derin noktasından geçen çizgi sınır kabul edildi.
1979’da İran’da Şah’ın devrilmesi ve Humeyni’nin başa gelmesiyle İran-Irak ilişkileri en gergin safhasına ulaştı.
Saddam Hüseyin, 1980’de sınırı 500 km. geçerek İran’a saldırdı. Saddam, su yolunun kontrolünü ele geçirmek istiyordu.
İran-Irak savaşında bütün cephelerde İran galipken ABD Körfez’e donanma yolladı.
ABD, 1988’de İran havayollarına ait bir yolcu uçağını düşürünce İran barışı kabul etti.
İki ülke arasında barış 1990’da Irak’ın Kuveyt’i işgal etmesi ve ABD ile savaş tehlikesi başlayınca mümkün olabildi. Irak, işgal ettiği toprakları tek taraflı olarak boşalttı.
IRAK’IN KUVEYT’İ İŞGALİ VE KÖRFEZ KRİZİ
İran ile 8 yıl savaşan Irak büyük borca girmişti.Saddam’ın dış borcu 80 milyar doları bulmuştu.
Saddam, Batılı ülkelerden yeni kredi talebinde bulundu. Aldığı kredileri ileride petrol fiyatları yükselince ödeyecekti.
İran-Irak savaşında bu ülkelerin petrol üretimi azalınca Suudi Arabistan ve Körfez ülkeleri petrol üretim miktarlarını arttırmış ve bunun sonucu olarak da dünya petrol fiyatları düşmüştü.
Saddam’ın kredi isteğine Batılı devletler olumlu cevap vermediler.
Bunun üzerine Saddam, Irak-Kuveyt sınırında Irak’a ait topraklardan petrol çıkardığı iddiası ile Kuveyt’ten 24 milyar dolar istedi. Bu isteğin kabul edilmemesi üzerine Irak birlikleri 2 Ağustos 1990’da Kuveyt’i işgal etti ve Kuveyt’i kendi topraklarına kattığını açıkladı.
1991’de ABD, Mısır ve Suriye’nin de dahil olduğu 32 ülke Irak’a karşı Çöl Kalkanı Operasyonu’nu başlattı. Birleşik Güçler Irak’ı yoğun hava bombardımanına tuttular.
Irak, İsrail ve Suudi Arabistan’a Scud füzeleri göndererek yanıt verdi.
ABD’nin yaptığı kara harekatı sonucunda 1991’de Irak savaşa son verdi ve Kuveyt’i boşalttı.
ABD, Irak’ı 2001’e kadar 3 kez bombaladı.
ABD, kimyasal silah ürettiği gerekçesi ile 2003’te Irak’ı işgal etti. ABD’nin bölgedeki işgali 2004 yılında hala devam etmektedir.
