ESKİ TÜRK İNANIŞI İLE İSLAMİYET’İN BENZER YÖNLERİ

1-Türklerdeki Göktanrı inancı ile Müslümanlardaki tek tanrı inancının benzer olmaları

2-Türkler Müslümanlar gibi Tanrıya kurban keserlerdi.

3-Türk ahlak anlayışı ile İslam kuralları benziyordu.

4-Türklerdeki ahiret inancı, cennet-cehennem kavramları Müslümanlar ile benzeşiyordu.

5-Türklerdeki cihan hakimiyeti düşüncesi Müslümanlardaki cihat kavramı ile benzeşiyordu.

6-Göktanrı inancında din adamları halktan üstün değildi. İslam’daki imamlar da ayrıcalıklı bir sınıf oluşturmuyordu.

7-Türkler temizliğe önem verirlerdi. İslamiyet’te de temizlik imandan geliyordu.

8-Türklerdeki ozan ve kamlar, İslam dünyasındaki dervişlere benziyorlardı.

9-Türklerdeki alp kavramı, İslam dünyasındaki eren kavramı ile benzeşiyordu.

10-Türkler diğer dinlere karşı hoşgörüye sahipti. İslamiyet de hoşgörü diniydi.

 

TÜRK - İSLÂM TARİHİ ÖNEMLİ BİLGİLERİ !!!

TTürkler 750 yılında Müslümanlar ile Çinliler arasında yapılan Talas Savaşı sonunda Müslüman oldular.

Talas Savasi

Nedeni : Çinliler ve Araplarin Orta Asya'yi denetim altina almak istemeleri.

 Çinliler, Orta Asya'yi denetimleri altina almak amaciyla 747 yilinda Türkistan'a sefer düzenledi.

 Abbasiler, Karluk, Yagma ve Çigil Türkleri'nin yardimi ile 571 yilinda Talas'da Müslümanlar Çinlileri yendi.

Sonuçlari

1. Orta Asya Çinlilesmekten kurtuldu

2. Türkler, Islamiyet'i kabul etmeye basladi.

3. Kagit, matbaa, barut, pusula gibi Çinlilerin gelistirdigi aletler, Müslümanlar tarafindan ögrenilmeye baslandi.



İlk Müslüman olan Türkler, Karluk, Yağma ve Çiğil boylarıdır.

İlk Müslüman kavim, İtil (Volga) Bulgarları, 

İlk Müslüman Türk devleti Karahanlılar,
 
İlk Müslüman Türk İmparatorluğu Büyük Selçuklulardır.

 10.yüzyılda Oğuzlar Müslüman olmaya başladılar.

abbasiler döneminde Türklerin yerleştirildiği sınır şehirlerine Avasım denir.Bağdat yakınlarındaki askeri şehre Samarra denilmiştir.

Mısır'daki ilk Müslüman Türk Devleti Tolunoğulları ikinci Türk devleti İhşidler'dir.

Sultan ünvanını ilk kullanan hükümdar Gazneli Mahmut'tur.

İlk Müslüman Türk devleti Karahanlılar'dır.Merkezi Balasagun, Kaşgar, Semerkant'dır.

Büyük Selçuklu Devleti'nin kurucusu Tuğrul Bey'dir.Soyu Oğuzlara dayanır.Bütün İslam dünyasının koruyucusu - siyasi lideridir.Dini lider Abbasi halifesidir.

İkta sistemi ilk defa Hz. Ömer döneminde uygulanmaya başladı.

Büyük Selçuklu Devleti'nde Tuğrul Bey döneminde ikta uygulanmaya başlandı.

Büyük Selçuklularda ilk parayı Tuğrul Bey bastırdı.Tuğrul Bey, Alparslan, Melikşah, Çağrı Bey'in oğlu Kavurd altın para ( dinar ) bastırdı.

Altın para - Dinar, gümüş para - Dirhem

Büyük Selçuklu Devleti'nin gelirleri ; öşür, haraç, cizye, gümrük vergileri, ganimetler, madenlerin işletilmesinden gelen gelirler.Toplanan vergiler ile gulam askerleri ve memurların maaşları ödenir, diğer giderler karşılanır.

Ahilik :Şehirlerde esnaf ve zanaatkarların mesleki kuruluşudur. Getirdikleri ahlaki kurallarla topluma öncülük etmişlerdir.Hem ticari hayatın canlı tutulması, hem de şehrin güvenliği sağlanırdı.

Ahi teşkilatının temelleri 12. yy'da Abbasiler zamanında düzenlenen fütüvvet teşkilatına kadar uzanır.Anadolu Ahiliğinin kurucusu Ahi Evran'dır.

Görevleri; aynı meslekten olan üyeler arasında dayanışmayı sağlamak, üyeleri eğitmek, üretimde kalite ve standardı yükseltmek ve denetlemek, devletle esnaf arasındaki ilişkileri düzenlemek.

Hükümdar; yasama, yürütme, yargı yetkisine sahiptir.

Karahanlılar'da ulusçu özellik ön planda.

  TÜRK-İSLAM DEVLETLERİ

Karahanlılar - ( 840 - 1212 )

Gazneliler - ( 963 - 1187 )

Büyük Selçuklular - ( 1040 - 1157 )

Harzemşahlar - ( 1097 - 1231 )

MISIR'DA KURULANLAR

Tolunoğulları - ( 868 - 905 )

İhşidler - ( 935 - 969 )

Eyyübiler - ( 1174 - 1250 )

Memlükler - ( 1250 - 1517 )

B. Türk-İslam Devletleri

1. TOLUNOĞULLARI ( 868 - 905 )
• Merkez : Fustat ( Mısır )
• Kurucu : Tolunoğlu Ahmet - ( Mısır Valisi )
• Önemi : Mısır 'da kurulan ilk Türk-İslam devletidir.
• İç karışıklıklar sonucu, Abbasiler son vermiştir.

.

2. İHŞİDİLER ( AKŞİTLER ) ( 935 - 969 )
• Merkez : Fustat ( Mısır )
• Kurucu : Muhammed bin Toğaç
• Önemi : Mısır 'da kurulan ikinci Türk-İslam devletidir.
• Fatımiler devleti son vermiştir.
Not : Tolunoğulları ve Akşitlerin yönetici ve orduları Türk, halkı ise Araplardan oluşmaktaydı. Bu nedenle uzun ömürlü olamamışlardır.
Yorum : Bir bölgede etkin ve uzun ömürlü olabilmek için sadece yönetim ve askeri güç yeterli olamamaktadır. Halkın desteği alınmalıdır.

3. KARAHANLILAR ( 840 - 1212 )
• Merkez : Balasagun
• Bilinen İlk Hükümdarları : Bilge Kül Kadır Han
• Önemi : İlk Türk - İslam devletidir.
• Karahanlılar devletini, Karluk - Yağma - Çiğil Türkleri kurmuştur.
• İslamiyet'i, Satuk Buğra Han zamanında kabul etmeye başladılar. İslamiyet'i kabul edince "Abdülkerim" ismini almıştır.
• Samanoğulları devletine son vererek Maveraünnehir bölgesine sahip oldular.
• Gazneliler devletiyle komşu olunca, onlarla mücadele etmeye başladılar. ( Sınırları genişletme mücadelesi)
• En parlak dönemlerini Yusuf Kadır Han zamanında yaşamışlardır.
• Yusuf Kadır Han'ın ölümünden sonra , taht kavgaları ve Gaznelilerle mücadele devleti yıpratmış, doğu ve batı olarak ikiye ayrılmışlardır. Doğunun merkezi Kaşgar, batının merkezi Semerkant olmuştur.
• Doğu Karahanlılara, Karahıtaylar ; Batı Karahanlılara Harzemşahlar son vermiştir.
Not: İslamiyet'i kabul etmelerine rağmen, öz kültürlerini korumuşlardır.

4. GAZNELİLER ( 963 - 1187 )
• Merkez : Gazne ( Doğu Afganistan )
• Kurucu : Alp Tigin
• Samanoğulları , Karahanlılar, Selçuklularla mücadele etmişlerdir.
• En parlak dönemlerini Sultan Mahmut zamanında yaşadılar. Sultan unvanını ilk kullanan hükümdar olan Gazneli Mahmut, Hindistan'a 17 sefer yapmış, kuzey bölümlerine İslamiyet'in girmesini sağlamıştır.
• Selçuklularla yaptıkları Nesa ( 1035 ), Serahs ( 1038 ), Dandanakan ( 1040 ) savaşlarını kaybettiler.
• Özellikle Dandanakan savaşından sonra zayıflamışlar ve yıkılış sürecine girmişlerdir.
• Gaznelilere, Afgan yerlilerinden olan " Gur " lar son vermiştir. 

5. BÜYÜK SELÇUKLULAR VE BAĞLI DEVLETLER 

Oğuzlar
• Türklerin en kalabalık ve tarihte en etkin rol oynayan koludur.
• Oğuzlara, Araplar Guz, Bizanslılar Uz, Ruslar Tork demişlerdir. Oğuzlara Müslüman olduktan sonra " Türkmen " ( Yörük ) denilmiştir.
• Oğuzlar, Bozoklar ( Sağ Kol ) ve Üçoklar ( Sol Kol ) olarak iki kola; Kollar ; Yıldızhan-Ayhan-Günhan ( Bozoklar), Denizhan-Dağhan-Gökhan ( Üçoklar ) olarak 6 soya; soylar 4' er boya ( toplam 24 boy ) ayrılmıştır. 


BÜYÜK SELÇUKLU DEVLETİ ( 1038 - 1157 )

Önemleri :
• Adını Selçuk Bey'den almış, devleti Tuğrul ve Çağrı Bey' ler kurmuştur.
• İslamiyet'i dış saldırılara karşı korumuşlar, İslam ülkelerini bir yönetim altında birleştirmişlerdir.
• Anadolu'nun Türkleşme sürecini başlatmışlardır.
• Türk - İslam kültürünü sentezlemişlerdir. ( Birleştirmişler, harmanlamışlardır)
• İslam uygarlığını geliştirmiş ve yaymışlardır.
• XI. yy.da doğuda Seyhun Irmağı, batıda Akdeniz ve Marmara , güneyde Mısır ve Basra Körfezi ' ne kadar sınırlarını genişletmişlerdir.


Devletin Kuruluşu :

• Devlete ismini veren Selçuk Bey, Oğuzların Üçok kolunun Kınık boyundandır.
• Aşağı Seyhun ile Hazar denizi arasındaki geniş bozkırlarda yaşayan oğuzlar' da ordu komutanı ( Subaşı ) olarak görevli olan Selçuk Bey , Oğuz Yabgu'su ( Hükümdar ) ile anlaşmazlığa düşmüş ve çevresiyle birlikte Seyhun Irmağının aşağı ve doğusunda bulunan " Cent " şehrine yerleşmiştir. Oğuzlar devletine karşı, Samanoğulları' ndan yardım istemiş ve çevresiyle birlikte İslamiyet'i kabul etmiştir.
• Samanoğulları devletinin Karahanlı ve Gaznelilerle mücadelesi sonucu yıkılmasıyla, ve Selçuk Bey'in ölmesiyle dağılan oğuz boylarını Arslan Bey toparladı ise de, Gazneli Sultan Mahmut oğuzların kendisi için tehlikeli olduğunu anlamış ve Arslan bey ve ileri gelenleri tutuklatmıştır.
• Selçuk Bey 'in torunlarından Tuğrul ve Çağrı Bey kardeşler, Selçukluları yeniden toparlamayı ve devleti kurmayı başarmışlardır.
Tuğrul ve Çağrı Beyler Dönemi :
• Horasan bölgesi için, Gaznelilerle ; Nesa ( 1035 ) , Serahs ( 1038 ) , Dandanakan ( 1040 ) savaşlarını yapmışlardır.
• Tuğrul Bey, Nişabur'u Gaznelilerden alarak, kendisine merkez yapmış ve bağımsızlığını ilan etmiştir. ( 1038 )
• Dandanakan Savaşı ( 1040 ) ( Büyük Selçuklular - Gazneliler ) :
Nedeni : Gazneliler' in Selçuklu gücünü Horasan'dan atmak istemesi
Önemi ; Selçuklular , bu savaştan sonra sürekli gelişme aşamasına girerken, Gazneliler zayıflama ve yıkılış sürecine girmişlerdir.
• İran, Irak, Azerbaycan ele geçirilmiştir.
• Merkez Nişabur'dan Rey şehrine taşınmıştır.
• Oğuzların Anadolu'ya akınları Çağrı Bey'in keşif seferiyle başlar ( 1016 ). Anadolu' ya yapılan seferlerin artması üzerine, Pasinler savaşı yapılır.
• Pasinler Savaşı ( 1048 ) ( Büyük Selçuklular - Bizans + Gürcü Kuvvetleri ) :
Nedeni :
Selçuklular' ın Anadolu'ya yönelik akınlarının artması
Bizans'ın, Türklerin Anadolu'ya girme girişimlerini durdurmak istemesi
Bizans'ın Anadolu otoritesini koruma isteği
Önemi : Türkler'in Anadolu'nun fethi için Bizans'la yaptıkları ilk büyük savaş ve kazandıkları ilk büyük zaferdir.
Not : Anadolu'nun fethinde üç önemli savaş görülür ; Pasinler - Malazgirt - Miryokefalon
* Pasinler Savaşı, Bizans'ın Anadolu'daki otoritesini sarsmıştır.
• Abbasi Halifesinin, Şii Büveyhoğulları'nın baskısı üzerine Tuğrul Bey'den yardım istemesiyle, Tuğrul bey iki defa Bağdat seferi düzenlemiş, Büveyhoğullarına son vermiştir. Tuğrul Bey, Abbasi Halifesi tarafından doğu ve batının sultanı ilan edilmiştir.
Önemi : İslam dünyasının koruyuculuğu ve liderliği Selçuklulara geçmiştir.
• Tuğrul Bey döneminde ( 1040 - 1063 ), sınırların Ceyhun' dan Fırat'a kadar genişlediği ; devletin sağlam temeller üzerine oturtulduğu ; Anadolu yönünde gelişmelerin başladığı görülmektedir.
Alp Arslan Dönemi ( 1064 - 1072 )
• Azerbaycan, Kafkasya ve Türkistan seferlerine çıktı.
• Döneminde komutanları tarafından doğu Anadolu'ya seferler düzenlenmiştir.
• Fatımi devletine son vermek ve Mısır'ı fethetmek için, Mısır seferine çıkmışken Bizans İmparatorunun Doğu Anadolu'ya doğru sefere çıkması üzerine geri döndü.
• Malazgirt Savaşı ( 26 Ağustos 1071 ) ( Büyük Selçuklular - Bizans ) :

Nedeni :
• Selçuklular'ın, kendilerine gelen göç dalgalarını yerleştirecek alan için Anadolu'ya yönelmeleri, Anadolu'yu yurt edinme isteği
• Bizans'ın, Anadolu'dan Türkleri çıkarma isteği.

Sonuçları :
• Anadolu kapıları Türklere açıldı. Bu savaştan sonra Türkler, yoğun olarak Anadolu'ya göç etmeye başladılar.
• Anadolu Türk Tarihi başladı, Anadolu'da ilk Türk beylikleri kuruldu.
• Hristiyan Bizans'ın İslam dünyası üzerindeki baskısı sona erdi.
• Türklerin batıya ilerleyişleri üzerine Bizans'ın Papa'dan yardım isteği, Haçlı Seferlerine sebep olmuştur.
Önemi : Türk milletine yeni bir yurt, yeni bir gelecek, yeni bir tarih hazırlayan önemli bir zaferdir.
Melikşah Dönemi ( 1072 - 1092 )
• Büyük Selçukluların en geniş sınırlara ulaştığı, kültür ve uygarlık alanında en parlak düzeye ulaştığı dönemdir.
• Amcası Kavurd' un Sultanlığını tanımaması üzerine, mücadele etmiş ve onu öldürtmüştür.
• Karahanlı ve Gaznelilere egemenliğini kabul ettirdi.
• Kutalmışoğlu Süleyman Şah, Tutak ve Artuk beyleri, Anadolu'nun fethiyle görevlendirmiştir.
• Suriye, Filistin ve Arabistan'da fetihler yapmıştır.
• Sultan Melikşah bütün müslüman ülkeleri yönetimi altına alma politikası izlemiştir.
• Dönemin en önemli iç olayı "Batınilik" propagandasıdır. Hasan Sabbah, Selçukluları içten parçalama ve yönetimi ele geçirmek için batınilik mezhebini yaygınlaştırmaya ve ileri gelen Türk yöneticilerini öldürtmeye başlamıştır.
• Nizamiye Medresesi bu dönemde önemli bir eğitim-öğretim kurumuna dönüşmüştür.
• Sultan Melikşah adına " Celali Takvimi " düzenlenmiştir.
Devletin Dağılışı :
• Melikşah'ın ölümünden sonra oğulları arasında taht kavgaları çıkması ( Berkiyaruk-Mehmet-Mahmut-Sencer ), devleti yıpratmıştır.
• Son selçuklu sultanı " Sencer " dir. Sencer'in , Katvan savaşında ( 1141 ) Karahıtay'lara yenilmesi ile devletin dağılış dönemi hızlandı.
• Sultan Sencer'in ölmesiyle Selçuklu Devleti parçalanmıştır. ( 1157 )
Selçukluların Parçalanma Nedenleri :
• Veraset anlayışı. ( Ülkenin, hükümdar ailesinin ortak malı sayılması )
• Yönetime küstürülen Oğuzların ( Türkmenlerin ) ayaklanmaları
• Haçlı Seferleri ( Dolaylı )
• Doğudan gelen Moğol akınları
• Batınilerin çalışmaları. ( Batınilik ; Şii mezhebinin radikal siyasi hareketinin doğurduğu hareket )
• Abbasi Halifelerinin egemenlik gücünü geri almak için yaptığı olumsuz çalışmalar
• Atabeylerin, merkezi otoritenin zayıflamasıyla, bağımsızlık ilanları
________________________________________

Büyük Selçuklu Devletine Bağlı Devletler : 

1. Horasan Selçukluları : Irak Selçukluları ortaya çıkınca Büyük Selçuklulara denilmiştir.

2. Irak Selçukluları ( 1119 - 1194 ) :
• Kurucu : Mahmut
• Merkez : Merv
• Harzemşahlar son verdi. 

3. Kirman Selçukluları ( 1048 - 1187 ) :
• Kuruluş Bölgesi : İran
• Kurucu : Kavurd ( Çağrı Bey'in oğlu )
• Oğuzlar son verdi. 

4. Suriye Selçukluları ( 1069 - 1118 ) :
• Merkez : Dımaşk ( Şam )
• Kurucu : Tutuş ( Alp Arslan' ın oğlu, Melikşah' ın kardeşi )
• Dımaşk ve Halep olarak iki kola ayrılmıştır.
• Halep koluna Artuklular son verdi. Dımaşk kolu iç karışıklıklar sonucu sona erdi. 

5. Türkiye ( Anadolu ) Selçukluları ( 1075 - 1308 ) :
• Merkez : İznik - Konya
• Kurucu : Kutalmışoğlu Süleyman Şah
• 1243 Kösedağ savaşından sonra Moğollara bağlı duruma gelmişler, Sultan II.Mesut'un ölümüyle son bulmuşlardır. 

________________________________________

Atabeylikler :
• Atabey : Selçuklu Şehzadelerini eğitmekle görevlendirilen kişi. ( Osmanlılarda Lala )
• Merkezi Otoritenin zayıflamasıyla bulundukları bölgelerde bağımsızlıklarını ilan ettiler. 

1. Salgurlular ( Fars Atabeyliği ) ( İran ) ( 1148 - 1286 ) :
• Merkez : Şiraz
• Kurucu : Sungur
• İlhanlılar son verdi. 

2. İldenizliler ( Azerbaycan Atabeyliği ) ( 1146 - 1225 ) :
• Merkez : Tebriz
• Kurucu : Şemsettin İldeniz
• Harzemşahlar son verdi. 

3. Beğteginoğulları ( Erbil Atabeyliği ) ( 1144 - 1232 ) :
• Merkez : Erbil
• Kurucu : Beğ-Teginoğlu Ali
• Varisi olmadığı için, vasiyet gereği Abbasi Halifeliğine katıldı 

4. Böriler ( Şam Atabeyliği ) ( 1128 - 1154 ) :
• Merkez : Dımaşk ( Şam )
• Kurucu : Böri
• Zengiler son verdi. 

5. Zengiler ( Musul Atabeyliği ) ( 1127 - 1259 ) :
• Merkez : Musul
• Kurucu : İmadeddin Zengi
• İlhanlılar son verdi.
________________________________________


6. HARZEMŞAHLAR ( 1097 - 1231 )
• Merkez : Gürgenç
• Kurucu : Atsız
• Ceyhun nehrinin doğduğu bölgenin iki tarafına Harzem ( Harezm ) denilmiştir.
• Harzemşahlar Moğollarla mücadele ederek yıpranmışlar, batıya çekilmişler, Anadolu Selçuklu Sultanı Alaaddin Keykubat tarafından ortadan kaldırılmışlardır. 

7. EYYUBİLER ( 1174 - 1250 )
• Kuruluş Bölgesi : Mısır
• Kurucu : Selahattin Eyyubi
• Mısır 'da Fatımilere son vererek kuruldular.
• Selahattin Eyyubi , Filistin,Suriye,Irak'ı alarak Güneydoğu Anadolu' ya kadar sınırlarını genişletti.
• Hıttin ( Hattin ) savaşında ( 1187 ) Kudüs kralını yenilgiye uğratarak, Kudüs'ü ele geçirdi. * Üçüncü haçlı seferine sebep olmuştur.
• Eyyubiler ve Moğollar son verdi. 

8. MEMLUKLAR ( 1250 - 1517 )
• Kuruluş Bölgesi : Mısır
• Kurucu : Aybey
• Memluk ( Kölemen ) : Eyyubilerin köle olarak alıp yetiştirdikleri Türk Gençlerinden oluşan askerlere verilen isim.Aybey bunlardan birisiydi.
• Moğollar ve Haçlılarla mücadele ettiler.
• Ayn-ı Calut savaşında Moğolları yenilgiye uğratarak, Suriye ve Mısır'a girmelerini engellediler.
• Sultan Baybars, Anadolu'ya yardım'a gelerek Moğolları yenilgiye uğrattı.
• Abbasi Halifeliğini Mısır'da sürdürme politikası izlediler. Amaç İslam dünyası liderliğidir.
• Osmanlılar'la özellikle Ramazanoğulları ve Dulkadıroğulları beyliklerini egemenlik altına alma mücadelesine girdiler.
• Fatih döneminde bozulan ilişkiler, II.Bayezıt döneminde savaşlara dönüştü.
• Yavuz Sultan Selim Mısır seferiyle , Mercidabık ve Ridaniye

Fatimiler

Sii Müslümanlar tarafindan 969 yilinda Tunus'ta kuruldu.

969 yilinda Misir'i alarak Aksid devletine son verdiler.

Abbas halifesine saldirilarda bulunmasi üzerine Selçuklu Sultani Tugrul Bey tarafindan Suriye'den çikarildilar.

Haçli saldirilarina karsi koyamayan Fatimiler, 1171 yilinda Selahaddin Eyyubi tarafindan yikildi.
 

UYARI : Batini mezhebinden olan Fatimilerin 972'de kurduklari El-Ezher medresesi dönemin en önemli egitim kurulusudur.

Anadolu Selçuklu Devleti

Kurulus Devri

Büyük Selçuklu Hükümdari Meliksah tarafindan Anadolu hükümdarligina tayin edilen Kutalmis'inoglu Süleyman Sah tarafindan 1077 tarihinde kuruldu.

Büyük Selçuklular'a bagli olan bu devletin baskenti Iznik idi.

Süleyman Sah, halife tarafindan onaylanarak "Sultan" ünvani ile sereflendirildi.

Süleyman Sah Dönemi

1077 tarihinde Anadolu Selçuklu Devleti'ni kurdu.

Ilk önce Konya, Afyon, Kütahya'yi alarak Iznik'e kadar ilerledi.

Tarihte ilk kez Bogaz'in Anadolu yakasi Türkler tarafindan kontrol altina alindi.

1086 yilinda yapilan Habur Savasi'nda Suriye Selçuklu hükümdari Tutus'a yenildi ve öldü.

UYARI : Bogazin Anadolu yakasi ilk defa kontrol altina alinmis ve Bogaz'dan geçen gemilerden gümrük alinmistir.

I. Kiliç Arslan Dönemi

Maliksah'in ölümü üzerine Berkyaruk, Süleyman Sah'in oglu Kiliç Arslan'i 1092'de Anadolu hükümdarligina tayin etti.

1096 yilinda baslayan I. Haçli Seferi'nde, Iznik ve Bati Anadolu Bizanslilara verildi.

UYARI : Bu durum Bizans'in isine gelmis, Türklere karsi savunmayi birakip taarruza geçmistir.

I. Kiliç Arslan, 1107 tarihinde Büyük Selçuklularla yaptigi savasta Habur Irmagi'nda bogularak öldü.

UYARI : Iznik 'in kaybedilmesi üzerine devletin merkezi Konya'ya tasinmistir. Bu durum Türkler'in Bati'ya ilerleyisini bir süre engellemistir.

I. Mesud Dönemi

1116 tarinde Aadolu Selçuklu Devleti'nin basina geçti.

Bir süre Danismentlilere bagli olarak hareket etmek zorunda kaldi.

1147 tarihinde II. Haçli seferi basladi. Haçlilar bozguna ugratildi.

Sultan I. Mesut 1155 tarihinde vefat etti.

UYARI : Anadolu'daki ilk bayindirlik ve kurumlasma hareketleri bu dönemde baslamistir.

II. Kiliç Arslan Dönemi

I. Mesut'un 1155 tarihinde ölümü üzerine oglu II. Kiliç Arslan basa geçti.

1176 tarihinde Miryakefalon'da Bizanslilar bozguna ugratildi.

UYARI : Bir daha Anadolu için "Türkler'in isgali altindaki ülke" deyimi kullanilmadi.

Miryakefalon'dan sonra Türkler'in Anadolu'ya yerlesmesi kesinlesti.

1178 tarihinde Danismenliler Beyligi'ne son verildi.

II. Kiliç Arslan, 1192 yilinda öldü. Selçuklu tahtina Giyaseddin Keyhüsrev geçti.

Süleyman Sah Dönemi

Rükneddin Süleyman, 1192 tarihinde tahta geçen Giyaseddin Keyhüsrev'i tanimayarak, 1196 tarihinde basa geçti.

Bizans'i vergiye bagladi, Çukurova Ermenilerini Toroslarin güneyine çekilmeye zorladi.

Saltuklu Beyligi'ne son verdi. Süleyman Sah, 1204 tarihinde öldü.

UYARI : Bu tarihten itibaren Anadolu Selçuklulari Gürcülerle komsu oldu.

I. Giyaseddin Keyhüsrev Dönemi

Süleyman Sah'in 1204 yilinda ölümü üzerine tahta Giyaseddin Keyhüsrev yeniden geçti.

Karadeniz seferi sonunda Trabzon Rum Devleti'ni yendi.

Akdeniz seferi sonunda Antalya'yi aldi.

UYARI : Anadolu Selçuklulari ilk kez Akdeniz'e indi. Antalya ithalat ve ihracat yapilan yer haline geldi. Ticareti gelistirmek amaciyla Venedik'le ilk defa ticaret anlasmasi yapti.

Ilk defa bir ticaret anlasmasi Venediklilerle bu dönemde yapildi.

Giyaseddin Keyhüsrev 1211 tarihinde öldü.

I. Izzeddin Keykavus Dönemi

Giyaseddin Keyhüsrev'in 1211 yilinda ölmesi üzerine tahta geçti.

Trabzon Rum Imparatorlugu'nu yenerek Sinop'u fethetti.

Böylece Anadolu Selçuklulari ilk defa Karadeniz'e ulasti.

Kibris Krlligi ve Venedik Cumhuriyeti ile ticaret antlasmalari imzaladi.

I. Izzettin Keykavus 1220 yilinda öldü.

Alaaddin Keykubat Dönemi

Izzettin Keykavus'un 1220 yilinda ölümü üzerine tahta geçti.

Kirim'a bir donanma göndererek Kirim'in Sugdak Limani'ni fethetti.

UYARI : Anadolu Selçuklu Devleti böylece ilk deniz asiri sefer yapmis oldu. Karadeniz ticareti tam güvenlige kavustu.

1228'de Mengücek Beyligine son verdi.

1230 tarihinde Yassi Çimen Savasi'nda Harzemsahlari yendi.

UYARI : Bu savasin tek olumsuz yönü Anadolu'yu Mogol istilasina açik hale getirmesidir. Bunun nedeni Harezmsahlarin Anadolu Selçuklulari ile Mogollar arasinda tampon bölge olmasidir. Bu tampon bölge ortadan kalkinca Anadolu Mogollarla komsu oldu.

I. Alaaddin Keykubat 1237 yilinda bir ziyafet esnasinda zehirlenerek öldü.

Yikilis Dönemi

Alaaddin Keykubat'in ölümü üzerineoglu II. Giyaseddin Keyhüsrev tahta geçti.

Asya'da baslayan Mogol istilasi bir çok Türkmen boyunun Anadolu'ya göç etmesine neden oldu.

Baba Ishak, 1240 tarihinde devlete karsi ayaklandi.

1242 yilinda Mogollar, Anadolu'ya girdi.

1243 yilinda Kösedag Savasi'nda Selçuklular yenildi.

II. Giyaseddin'in ölümü üzerine Rükneddin Kiliç Aslan tahta geçti.

Memlük hükümdari Baybars Anadolu'yu Mogol baskisindan kurtarmak için Anadolu'ya gelerek Mogollari yenilgiye ugratti.

Anadolu Türk Beylikleri

Malazgirt Savasi (1071) ile baslayan ve bugünkü sinirlarimiz üzerinde, Türklerin kurdugu devletlerin tamaminin birden olusturdugu Türkiye Tarihi'nin üçüncü bölümünü Anadolu Türkmen Beylikleri olusturur.

Karamanogullari

Karamanogullari Beyligi, Oguzlarin Afsar Boyu'ndan olup Karaman merkez olmak üzere 1256 tarihinde kurulmustu.

Anadolu Selçuklu Devleti'nin yikilmasi üzerine Anadolu'da en güçlü devlet olmuslardi. Karamanoglu Mehmet bey döneminde Türkçe'yi resmi dil olarak kabul ettiler. Anadolu Türk Birligi'nin kurulmasinda Osmanlilara karsi en çok mücadele eden beylik Karamanoglu Beyligi olmustur. Yildirim Bayezit döneminde Osmanlilara katilan beylik, Ankara Savasi'ndan sonra tekrar bagimsiz olmus, Fatih Sultan Mehmet döneminde etkisizlestirilerek, II. Bayezit döneminde 1487 tarihinde yikilmisti.

Germiyanogullari

1299 yilinda kurulan Germiyanoglu Beyligi'nin kurucusu Yakup Bey'dir. Kütahya civarinda kurulmustur. Anadolu Selçuklu Devleti'nin yikilmasindan sonra Anadolu'da en güçlü devlet olmuslardir. Ege ve Marmara kiyilarina kadar ilerlemislerdi. Germiyanoglu Süleyman Sah Karamanogullarina karsi topraklarini koruyabilmek amaciyla kizini I. Murat'in oglu Bayezit'a vermis, çeyizx olarak da Kütahya, Simav, Emet ve Tavsanli'yi birakmisti. Germiyanoglu Beyliginin varligina 1390 tarihinde Yildirim Bayezit son vermisti.

1402 Ankara Savasi'ndan sonra yeniden kurulan beylik 1428'de Osmanli Devleti'ne katildi.

Aydinogullari

Aydinogullari Beyligi, Germiyanogullari Beyligi'ne bagli komutanlardan Aydinoglu Mehet Bey tarafindan Birgi merkez olmak üzere 1308 tarihinde kurulmustur. Denzicilikte gelisen bu beylik güçlü bir donanma olusturmustu. En ünlü denizcileri Gazi Umur Bey'dir.

Aydinogullari Beyligi 1390'da Osmanli Devleti'ne katilmisti.

1402 Ankara Savasi'ndan sonra Cüneyt Bey tarafindan yeniden kurulmussa da 1425 tarihinde II. Murat zamaninda Osmanli Devleti'ne katilmistir.

Saruhanogullari

Saruhan beyligi, Germiyanogullari Beyligi'ne bagli komutanlardan Saruhan Bey tarafindan Manisa'da kurulmustu.

Denizcilige önem veren Saruhan Beyligi, 1390 yilinda Yildirim Bayezit tarafindan ortadan kaldirilmis Ankara Savasi'ndan sonra yeniden kurulmussa da, Çelebi Mehmet döneminde tamamen Osmanlilara katilmisti.

Karesiogullari

Karesiogullari Beyligi, Germiyanogullari beylerinden olan Karesi Bey tarafindan Balikesir ve Çanakkale çevresinde kurulmustu. Denizcilikte oldukça ilerleyen Karesioglu Beyligi 1345 yilinda Orhan Bey tarafindan ortadan kaldirilmistir.

Hamidogullari

Hamidogullari Beyligi, Felekeddin Dündar Bey tarafindan 1300 yilinda Uluborlu merkez olmak üzere kurulmustur.

Denizcilikle ugrasan Hamidogullari Beyligi Yildirim Bayezit zamaninda Osmanlilara katilmasina ragmen Ankara Savasi'ndan sonra yeniden kurulmus, 1423 yilinda da II. Murat tarafindan yikilmistir.

Esrefogullari

Esrefogullari Beyligi, Seyfeddin Süleyman tarafindan Beysehir merkez olmak üzere 1284 tarihinde kurulmustur.

1326 yilinda Ilhanlilar tarafindan ortadan kaldirilmistir.

Mentesogullari

Mentesogullari Beyligi, Mentes Bey tarafindan Milas merkez olarak kurulmustur. Denizcilikle ugrasan bu beylik, Yildirim Bayezit zamaninda 1391'de Osmanlilara katilmisti. Ankara Savasi'ndan sonra yeniden kurulan beylik, II. Murat tarafindan 1425'te tamamen ortadan kaldirildi.

Candarogullari (Isfendiyarogullari)

Diger adi Isfendiyarogullari olan Candarogullari Beyligi, Semseddin Yaman tarafindan 1292 yilinda Sinop ve Kastamonu civarinda kurulmustur.

1461 yilinda Fatih Sultan Mehmet tarafindan ortadan kaldirilmistir.