BİLİM SANAT VE MİMARİ
· Anadolu da ilk medrese Niksar da (Tokat) Danişmendliler tarafından kurulmuştur.
· XI. ve XIII. yy da Haçlı Seferlerinden dolayı Anadolu da bilim ve düşünce hayatında önemli bir durgunluk yaşanmıştır.
· Bu dönem sanat ve mimarisinde camii, medrese, kümbet ve türbeler önemli yer tutmaktadır. Bununla birlikte bu eserler üzerinde yapılan süsleme sanatı da gelişmiştir. Süsleme sanatında; bitki ve hayvan figürleri, geometrik şekiller ve yazı figürleri kullanılmıştır.
· Bu dönemde Türkler tarafından İslam mimarisine önemli yapıtlar kazandırılmıştır. Bunlar:
§ Külliye: Genellikle bir camii etrafında kurulmuş medrese, kütüphane, imarethane ve şifahane gibi yapıların bütünüdür.
§ Darü’ş-şifa: hastaların tedavisi için açılmış kurumdur. Anadolu da ilk şifahane Kayseri de açılan “Gevher Nesibe Şifahanesi”dir. Aynı zamanda bu yapı da dünyanın ilk psikiyatri kliniğide bulunmaktadır. (Bimarhane=Tımarhane)
§ Kümbet: Dört duvar üzerine kubbeyle örtülmüş anıt mezarlardır. Türklerin islam mimarisine kazandırdıkları en önemli yapıttır. Türkmen çadırlarının mimariye yansımasıdır.
§ İmarethane: Yoksul ve gurebaya yemek dağıtılan kurumdur.
· Bu dönemde ortaya konan önemli mimari eserler ise şunlardır:
§ Camiler
|
Konya Alaeddin Camii |
Anadolu Selçuklu devletine Konyadaki ait en eski eserdir |
|
Sivas Ulu Camii |
|
|
Malatya Ulu Camii |
Anadolu da yaptırılan en eski camidir. |
|
Niğde Alaeddin Camii |
Çok kubbeli camilerin ilk örneğidir. |
|
Amasya Gök Medrese Camii |
Kümbet kısmındaki çinilerden dolayı bu ismi almıştır. |
|
Amasya Burmalı Minare Camii |
|
|
Kayseri Hunat Hatun Camii |
Hunat Hatun Külliyesinin içerisindedir. |
|
Kayseri Lale Camii |
|
|
Kayseri Hacı Kılıç Camii |
|
§ Medrese Şifahane, Köşk ve Köprüler
|
Konya Sırçalı Medrese |
Açık avlulu medrese örneklerindendir. |
|
Konya Karatay Medresesi |
|
|
Hunat Hatun Medresesi |
Külliye niteliğindedir. (camii, medrese, hamam, türbe) |
|
Erzurum Yakutiye Medresesi |
|
|
Sivas Buruciye Medresesi |
|
|
Sivas Gök medrese |
|
|
Kayseri Çifte Medrese |
|
|
Sivas Şifahiye Medresesi |
Tıp okulu şeklinde yapılan en eski yapıttır. |
|
Erzurum Çifte Minareli Medr. |
|
|
Sahip Ata Külliyesi |
Türbe, han ve hamamdan oluşmaktadır. |
|
Konya Alaeddin Köşkü |
Diğer adı Selçuklu Köşküdür. |
|
Konya İnce Minare |
|
|
Amasya Kesik ve Alçak Köprüleri |
|
|
Kayseri Gevher Nesibe Şifahanesi |
|
|
Sivas Keykavus Şifahanesi |
|
|
Kayseri Sırçalı Kümbet |
|
|
Erzurum Emir Saltuk Türbesi |
|
|
Kayseri Çifte Kümbet |
|
|
Niğde Ak Medrese |
Karamanoğulları dönemine aittir. |
