ASALA
ASALA bayrağı, örgütün siyasi eğilimini ve ulaşmayı hedeflediği Ermenistan haritasını göstermektedir.
ASALA (Ermenice: Hayastani Azatagrut'yan Hay Gaghtni Banak), 1975-1985 yılları arasında faaliyet gösteren Ermeni silahlı örgüt. T.C. Güvenlik güçleri tarafından terör örgütü olarak tanımlanır.[1]
"Ermenistan'ın Özgürlüğü için Gizli Ermeni Ordusu" anlamına gelen İngilizce "Armenian Secret Army for the Liberation of Armenia" tamlamasının kısaltmasıdır. Bağımsız bir Ermenistan'ın kurulması ve 1915 yılında gerçekleştiği iddia edilen sözde Ermeni soykırımının kabul ettirilmesi için çalışmıştır.
1975 yılında Lübnan'daki iç savaş esnasında, Beyrut şehrinde, sempatizan Filistinlilerin yardımı ile kuruldu [2]. Agop Agopyan ve Agop Tarakçıyan tarafından kurulmuştur [3]. Fransa ve Yunanistan ASALA'nın üsleri olmuştur.
"Terörist örgüt" olarak tanınması
ASALA, batılı birçok ülkede görsel ve yazılı medyada "terörist" kelimesi ile birlikte anılmakla ve eylemleri "terörist eylem" olarak nitelendirilmekle beraber ABD'nin hazırladığı "Yabancı Terörist Örgütler (Foreign Terrorist Organisations)" listesine ve "Ülkeye Girişi Yasak Olan Teröristler (US Terrorist Exclusion List)" listesine , Birleşik Krallık'ın "Yasadışı Gruplar (UK Proscribed Group)" listesine, Avustralya'nın, Kanada'nın, Avrupa Birliği'nin ve Rusya'nın "Tanımlanmış Gruplar (Specified Groups)" listelerine dahil değildir. [3]
Eylemleri [
ASALA 70'li ve 80'li yılların en çok tanınan, en iyi organize olmuş, en verimli çalışan Ermeni terörist grubudur. [3]
Ermeni teröründe, Türkiye’deki iç huzursuzluğun zirveye çıktığı 1979 yılından itibaren büyük bir artış gözlenmeye başlanmıştır. Ermeni teröristler, 21 ülkenin 38 kentinde, 39'u silahlı, 70'i bombalı, biri de işgal şeklinde olmak üzere toplam 110 terör olayı gerçekleştirmişlerdir. Bu saldırılarda 42 diplomatımız ile 4 yabancı hayatını kaybederken, 15 Türk ve 66 yabancı uyruklu kişi de yaralanmıştır. [4]
ASALA'ya mal edilen saldırılar farklı kaynaklarda değişiklikler arz etmektedir. Amerikan hükümet kaynaklarına göre 1968'den günümüze ASALA, 84 olayda 299 kişiyi yaralamış 46 kişiyi öldürmüştür [3].
Paris'te Türk Hava Yollarını bombalayan örgüt üyelerine 30 ay ceza verilmiştir. 1983 Temmuz'unda gerçekleşen Orly Havaalanı katliamında 8 kişiyi öldürüp 52 kişiyi yaralamışlardır.
ASALA, kendi milliyetçi hedeflerinin yanısıra Marksizm-Leninizm'i de desteklemiş, benzer eğilimleri olan İrlanda Cumhuriyet Ordusu (IRA), PKK/Kongra-Gel/KADEK, ve Kızıl İtalyan Tugayları (Italian Red Brigades) gibi diğer uluslararası terörist örgütler ile işbirliği yapmıştır. [3]
1985 ve 1997 yılları arasında ASALA tarafından kayda değer bir terör eylemi gerçekleştirilmemiştir. 1997 yılında Brüksel'deki Türk Konsolosluğu bombalanmış, bir kişi yetkilileri arayarak olayı ASALA'nın gerçekleştirdiğini iddia etmiştir. Bu iddiayı doğrular bir kanıt ele geçirilememiştir. [3]
1991'de Ermenistan'ın kurulması ile ASALA en önemli hedefini gerçekleştirmiştir. Eski ASALA teröristleri kendilerine Ermeni hükümeti ve ordusunda yer bulmuşlardır [3]. Uluslararası bir eyleme yönelmeyen teröristlerin şu an Dağlık Karabağ bölgesinde Azeriler ile savaşıyor olmaları ihtimal dahilindedir [3].
Örgütün hedef seçimi [değiştir]
Hedeflerin dağılım yüzdeleri şu şekildedir
- Hükümet %1
- Sivil şahıslar ve malları %2
- Havaalanları ve havayolu şirketleri %34
- İş yeri %14
- Diplomatik hedefler %41
- Basın-yayın %1
- Dini şahıslar ve kuruluşlar %1
- Taşımacılık %2
- Diğer 2%
Dağılışı [
1983 Paris Orly Havaalanı saldırısından sonra örgüt birçok ufak gruba bölünmüştür. Zamanla örgüt içi çekişmeler ve anlaşmazlıklar ortaya çıkmış, kurucularından Agop Agopyan öldürülmüş, Ermeni halkından da yeterli destek göremeyip, tarih sahnesinden çekilmiştir. Örgütün çökertilmesinde Milli İstihbarat Teşkilatı etkin rol oynamıştır.[kaynak belirtilmeli]