BİLİM VE SANAT
· Orta Asya Türk toplumlarının “Oniki Hayvanlı Türk Takvimini” yapıp kullanmaları onların astronomi bilimi alanında önemli bir bilgi birikimlerini olduğunu gösterir. Güneş yılı esasına göre düzenlenen bu takvim “Hicri Takvim”in yaygınlaşmasına kadar kullanılmıştır.
· Türklerin günümüze kadar kullandıkları takvimler ise şunlardır:
§ Oniki Hayvanlı Türk Takvimi
§ Hicri Takvim
§ Celali Takvim (Melikşah döneminde hazırlanmış ve B. Selçuklu Devleti tarafından kullanılmıştır.
§ Rumi Takvim (Osmanlı Devleti tarafında mali işlerde kullanılmıştır.)
§ Miladi Takvim
· Yöneticiler tarafında bilim adamlarına büyük önem verilmiştir. “Tayanç” ve “Keneşçi” denilen bilim adamları hükümdara danışmanlık yapmştır.
· Bilim adamları ve hükümdarın katıldığı “Keneş Meclisi” yılın belli günlerinde toplanmaktaydı.
· Göçebe yaşam tarzının bulunması nedeniyle yapılan sanat eserleri taşınabilir nitelikteydi. Uygurların yerleşik hayata geçmesi ile birlikte mimari alanda gelişme gösterilmiş, bu eserlerde minyatür sanatı ilk kez Uygurlar tarafından kullanılmıştır. Minyatür eserler “Bezitçi” adı verilen ressamlar tarafından ortaya konmuştur.
· Toy ve şölenlerde “kopuz” adı verilen müzik aletlerini de kullanmışlardır.
1. Uygurların Budizm ve Mani dinlerini kabul etmeleri aşağıdakilerden hangisinde ilerlemelerinde etkili olmuştur? (99DMS)
A) Sanat ve mimari alanında gelişmelerinde
B) Bağımsız devlet kurmalarında
C) İki ayrı devlet halinde yaşamalarında
D) Orta Asya’dan batıya göç etmelerinde
E) Askerlik alanında güçlenmelerinde
II. Dokuma
III. Mimari
Uygurların yukarıdaki sanat alanlarının hangilerinde etkinlik göstermeleri, onların yerleşik hayata geçtiklerine bir kanıt olarak gösterilebilir? (2001KMS)
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) Yalnız III
D) I ve II
E) II ve III
)-
BİLİM VE SANAT: 2
* Türkler 1 yılı 365 gün 6 saat olarak hesapla¤¤¤¤¤, 12 hayvanlı Türk Takvimini oluşturmuşlardır.
* Uygurlar tahta harflerden matbaayı ve pamuktan kağıdı yapmışlardır.
* Madencilikte özellikle de demircilikte ileri gitmişlerdir. (Kazakistan'ın başkenti Alma Ata
yakınlarında bir kurgandan çıkarılan "Altın Adam Heykeli" Türk maden sanatının ne kadar
geliştiğini gösterir.)
* Eşya ve binalarda HAYVAN USLUBÜ denilen, hayvan figürlerini kullanmışlardır.
* HALI Türklerin Dünya medeniyetine bir katkısıdır. (Altaylarda Pazırık Kurganı'nda bulunan halı
dünyanın en eski halısıdır.)
