TOPLUMSAL YAPI
Orta Asya da yaşayan Türk boyları genel olarak atlı göçebe yaşam tarzı sürmekteydiler. Buda onlara savaşçı ve dinamik bir özellik kazandırmıştır. Aynı zaman da atlı göçebe yaşam tarzı ekonomik yaşamlarını da etkilemiş ve bunun sonucunda genel olarak hayvancılık ve ticaretle uğraşmışlardır.
· Eski Türk devlet geleneğine göre halk sosyal sınıflara ayrılmamıştır. Ancak toplum çeşitli birimlerden oluşmaktaydı. Bunlar:
|
Oğuş |
Aile |
|
Urug |
Soy (Klan=Aşiret) |
|
Bod |
Boy (Soylar birliği) |
|
Bodun |
Boylar birliği |
|
İl (El) |
Devlet |
· Siyasi örgütlenmenin en üst kademesinde il=devlet bulunurdu. İl’in tek ve mutlak yöneticisi hükümdardı.
· Devlet yönetimi ve sosyal düzeni sağlayan yazısız hukuk kurallarına “Töre” adı verilmekteydi.
· Orta Asya Türk devletlerinde “Bahar Bayramı”, “Örüs Sara” ve “Yeni Yıl Bayramı” ( Nevruz ) gibi şenlikler düzenlenmiştir. Düzenlenen şenliklerin amacı devlet ve toplum ararındaki kaynaşmayı sağlamaktır.
ORDU TEŞKİLATI
· Boskır kültüründe her Türk asker sayılmış ve bunun sonucunda ayrıca bir askeri sınıf yapısı ortaya çıkmamıştır. Orta Asya’nın coğrafi koşulları Türk devletlerinde güçlü bir askeri yapının oluşturulmasında önemli rol oynamıştır.
· Ordu sürekliydi ancak ücretli değildi.
· İlk düzenli ordu Asya Hun hükümdarı Mete Han döneminde oluşturulmuştur. Onluk sisteme göre yapılandırılan bu ordu aynı zamanda günümüz tüm dünya devletlerinin ordu sistemlerinin temelini oluşturur.
· Türkler savaşlarda “Turan” taktiğini uygulamışlardır.
1. Türklerin Orta Asya da dış tehlikelerle karşı karşıya kalmaları ve topraklarının doğal sınırlarla korunmamış olması, aşağıdakilerin hangisinde gelişme göstermelerine ortam hazırlamıştır? (99DMS)
A) Askerlik
B) Ticaret
C) Tarım
D) Dokumacılık
E) Ekonomi
2. Türklerin tarih boyunca değişik ülkelerde yerleşmeleri, çeşitli alanlarda gelişme göstermelerine neden olmuştur.
Aşağıdaki alanların hangisinde, bu farklılığın en az olduğu savunulabilir? (99DMS)
A) Din
B) Askerlik
C) Sosyal yaşam
D) Sanat
E) Hayvancılık
TOPLUM TAPISI:
Türk toplumu; Oguş : Aile
Urug :Soy=Aileler birliği
Bod(Boy) :Kabileler
Budun : Millet denilen birimlerden oluşuyordu.
Boyların başında bulunan BEY'ler, töreye göre boyu idare ederlerdi. Boyların bir araya gelmesiyle
Devlet(İL) kurulurdu.
Türk Toplumunun Özellikleri:
Halk hürdü. Herkes aynı işi yaptığından(hayvancılık) aralarında kesin
olarak SINIF'ların ortaya çıkması imkansızdı. Yaşam biçimleri GÖÇEBE
olduğundan savaşta elde ettikleri esirleri çalıştırmaya elverişli değildi.
Bu yüzden Türk toplumunda KÖLE sınıfı yoktu. Din adamları
diğer toplumlarda olduğu gibi imtiyazlı değillerdi.
ORDU:
Türk Ordusunun başlıca özellikleri şunlardı:
a)- Türk ordusu ücretli değildi.
b)- Türk Ordusu daimiydi. (Kadın-erkek her an savaşa hazırdı.)
c)- Türk Ordusunun temeli ATLI askerlerden meydana geliyordu.
NOT: Türk ordu teşkilatını ilk kuran METE HAN olmuştur. Mete Orduyu 10'luk sisteme göre
teşkilatlandırmıştı. Onluk sistem daha sonra tüm Türk devletlerinde kullanılmıştır.
(Türk ordusu; Çin, Roma,Bizans, Rus ve Moğol Ordu teşkilatı üzerinde etkili olmuştur.)
Türk Ordusunu Silahları: Ok, yay, kement, kılıç, kargı, süngü, kalkan vb...
