EKONOMİK YAPI
· Atlı-göçebe-bozkır toplum özelliği gösteren Türklerde hayvancılık en önemli geçim kaynağı idi. İpek yoluna hakim olunması ile birlikte ticaret faaliyetlerinde de bulunmuşlar, Bizans, Sasani, Çin ve Normanlarla ticaret yapmışlardır.
· Göçebe yaşam sürmeleri nedeniyle tarım faaliyetleri gelişmemiştir. Tarım, Uygurların ve Oğurların (Bulgarlar) yerleşik hayata geçmesiyle birlikte gelişmiştir.
· Ekonomik yaşama bağlı olarak çeşitli kültürel etkinlikler düzenlenmiştir. Bunlar; Nevruz, Örüs-sara ve Bahar bayramlarıdır.
· Türklerde ilk kez parayı (madeni) “Türgişler” basmış ve kullanmışlardır. ( Bağa Tarkan döneminde )
· İslamiyet öncesi Türk devletlerinde mali işlerden ve hazineden sorumlu kişiye “ağılığ” adı verilmekteydi.
1. Çinden başlayarak ön Asaya’ya ulaşan İpek Yolunun geçtiği yerler zaman zaman değişmiştir.
Böyle bir olayın meydana gelmesinde aşağıdaki olaylardan hangisi etkili olmuştur? (99DMS)
A) Gereksinim duyulan maddelerin çeşitlilik göstermesi
B) Dünya nüfusunun artması
C) Coğrafi keşiflerin başlaması
D) Doğu ile batı arasında siyasi ilişkilerin başlaması
E) Güçlü devletlerin tutumlarında değişme olması
2. Aşağıdakilerden hangisi Türk-Çin savaşlarının temel nedenidir? (2003KPSS)
A) Siyasi
B) Ekonomik
C) Dini
D) Kültürel
E) Etnik
3. Atlı göçebe kültüre sahip Türklerde, tarım faaliyetleri hangi devlet döneminde önem kazanmaya başlamıştır? 2003KPSS)
A) Hunlar
B) Göktürkler
C) Uygurlar
D) Karluklar
Hazarlar
4.Uygurlar Orta Asyadaki diğer Türk devletlerine göre;
I. Halıcılık
II. Demircilik
III. Tarım
IV. Ticaret
alanlarının hangilerinde daha başarılı olmuşlardır? (99DMS)
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) II ve III
D) II ve IV
E) III ve IV
HUKUK TEŞKİLATI
· Yazılı hukuk kurallarının bulunmadığı İslamiyet öncesi Türk toplumlarında hukuki, siyasi ve soysal düzen “Töre” hükümlerine göre düzenlenmekteydi.
Hükümdarda dahil olmak üzere tüm devlet yöneticiler töre’nin sınırlarını aşamazlardı.
· Ülke genelinde bütün hukuksal işlerden sorumlu kişiye “Yargucı” adı verilmekteydi.
· İlk yazılı hukuksal belgeler Uygurlar döneminde hazırlanmıştır. Uygurlara ait, kira, borç, alım-satım ve vasiyet gibi belgelere Orta Asya da yapılan arkeolojik kazılarda rastlanmıştır.
Not: Atlı-göçebe kültürün yaşanması nedeniyle hapis cezaları oldukça azdır.
1. Orta Asya Türk devletlerinde sosyal ve siyasal hayatı düzenleyen ve yazılı olmayan hukuk kurallarına ne ad verilirdi?
A) Yargu
B) Töre
C) Kün
D) Budun
E) Oğuş
2. Uygurlar döneminde ticari ilişkiler kişiler arasında ve yazılı anlaşmalarla düzenlenirdi.
Buna göre Uygurlarda aşağıdaki hangi kurumun geliştiği söylenebilir? (2005KPSS)
A) Hukuk
B) Siyaset
C) Sanat
D) Edebiyat
E) Askerlik
4
6)- EKONOMİK HAYAT:
Göçebe bir hayat yaşayan Türkler belirli iki merkez arasında (yaylak-kışlak)
hayatlarını sürdürürlerdi.
* Hayvancılık temel geçim kaynağıydı. Koyun, keçi, at en çok beslenen hayvanlardı. Bunun dışında
sığır, katır ve deve de yetiştirilirdi. Beslenme ve giyimde hayvan ürünlerinden yararlanır ve
bunları satarak geçimlerini sağlarlardı.
* Tarım da gelişmişti. Arpa, buğday, darı gibi tahılları yetiştiriyorlardı.
* Savaşlarda elde edilen ganimetler ve devletlerden alınan vergiler gelir kaynaklarıydı.
* Ticaret önemli bir gelir kaynağıydı. Türk ülkeleri İPEK YOLU üzerindeydi.
NOT: Çin-Türk mücadelesinin temel nedeni İpek Yoluna hakim olmaktı.
* Ayrıca Hazar ve Bulgar ülkelerinden başlayıp, Ural, Sibirya ve Altaylar üzerinden Çin'e giden yola
KÜRK YOLU deniliyordu. Türkler bu yolun üzerinde de olduklarından sanar, samur, kunduz, vaşak gibi
av hayvanlarının kürklerinin ticaretini yapıyorlardı.
